Spraak- en taalstimulering

Kinderen met Downsyndroom hebben bijna allemaal een achterstand op het gebied van de spraakontwikkeling. Het begrijpen loopt relatief sterk voor op het praten. De ontwikkeling van het praten wordt bemoeilijkt door problemen met het gehoor en met het auditief (via horen) verwerken van informatie. Het visuele kanaal functioneert echter doorgaans veel beter. Er zijn diverse spraak- en taalstimuleringsmethodes zoals:

Leespraat
In onder andere de VS, Canada, Australië, Spanje en Engeland al sinds de jaren ‘80 van de vorige eeuw wetenschappers, logopedisten en ouders aan de slag gegaan met de methode van het globaal lezen op zeer jonge leeftijd. Om de kloof tussen het globaal lezen (leren lezen om te leren praten) en het lezen op school te overbruggen, heeft Hedianne Bosch de methode Leespraat ontwikkeld. In een workshop Leespraat krijgt men alle informatie om met het lezen aan de slag te gaan. Meer informatie over workshops leespraat zijn te vinden op de site van stichting Scope. www.stichtingscope.nl.

Hieronder een filmpje van Progress Support (uit Hoogeveen) over de methode Leespraat.

{youtube}ifBOmpw0eE8{/youtube}

Naast Leespraat is er ook een Rekenlijn
Rekenen wordt over het algemeen gezien als een te abstract en moeilijk vakgebied voor kinderen met Downsyndroom. Wanneer men echter het kind vanaf jonge leeftijd op een leuke manier introduceert in de wereld van tellen en getallen, zal een kind de motivatie en vaardigheden ontwikkelen om later ‘echt’ te leren rekenen. Kinderen vanaf groep 3 kunnen via de nieuwe methode De Rekenlijn de plus- en minsommen tot de 10 leren. In de vervolgmethode, die thans nog in ontwikkeling is, leren de kinderen ook het rekenen tot de 100: de sprong over de 10, de tafels, het eurorekenen, en meer. In deze methode wordt uitgegaan van de leerpsychologie van kinderen met Downsyndroom. De stapjes zijn zeer klein en systematisch opgebouwd. Er wordt rekening gehouden met hun beperking op het gebied van het sequentieel geheugen en er wordt extra aandacht besteed aan het verinnerlijken en automatiseren van de leerstof. Het gebruik van hulpmiddelen wordt in iedere fase bewust afgebouwd. Het kind leert werken volgens geheugenbeelden en strategieën. Het uitrekenen door middel van tellen wordt ontmoedigd en vervangen door slimmere en snellere strategieën. Meer info www.stichtingscope.nl.

Hanenouderprogramma
Het Hanenouderprogramma is een cursus waarin ouders van jonge kinderen met een achterstand in de spraaktaalontwikkeling leren de dagelijkse bezigheden te gebruiken om hun kind te helpen met communicatie en taal. Het programma bestaat uit een combinatie van groepsbijeenkomsten en huisbezoeken. Tijdens deze huisbezoeken worden video-opnamen van de ouder-kind interactie gemaakt. Het doel van het Hanen Ouderprogramma is het stap voor stap ondersteunen van de ouders op een praktische wijze bij het verbeteren van de communicatie met en het stimuleren van de spraaktaalontwikkeling van hun kind. Het gaat hierbij om kinderen met een leeftijd van 1 ½ tot 5 jaar met een spraaktaalontwikkelingsachterstand, al dan niet in combinatie met een algehele ontwikkelingsachterstand of een verstandelijke handicap. Het communicatie- niveau kan variëren tussen niet/nauwelijks spreken tot maximaal 3-woord-zinnen. Het programma is erkend en opgenomen in het basispakket van de zorgverzekeraars. Een uitgebreide uitleg leest u op www.logopedie-ap.nl/hanen

Nederlands met ondersteunende Gebaren (NmG1)
De meeste kinderen met down syndroom zijn sterk visueel ingesteld. Door de gesproken taal visueel te maken kunnen zij de geproken taal beter begrijpen. Bij NmG1 worden alleen de belangrijkste woorden in een zin ondersteunt door een gebaar. In een cursus NmG1 leren de ouders het kind praktisch bruikbare gebaren. Gebaren worden gebruikt als aanvulling op de spraak en niet als vervanging. Kinderen laten over het algemeen de gebaren vanzelf weg wanneer ze de overeenkomstige woorden hebben leren gebruiken.

De literatuur vermeldt een aantal voordelen van het gebruik van gebarentaal. Door gebaren te gebruiken gaan ouders (en anderen) bewuster en langzamer spreken, waardoor het kind het ‘gesprokene’ ook beter kan verwerken. Sommige gebaren staan duidelijk in verband met de betekenis van de woorden die ze uitdrukken en helpen zo het begrip van het kind. Gebaren helpen de kinderen verder om onderscheid te maken tussen woorden die qua uitspraak op elkaar lijken. Dat is met name belangrijk als er problemen zijn met het gehoor. Bovendien blijkt dat met het gebruik van gebaren de kinderen eerder leren praten. Gebaren ondersteunen echter niet alleen het leren begrijpen van taal, maar het gebruik van gebaren stelt een kind dat nog niet kan praten bovendien in staat om toch te communiceren. De ontdekking daarvan is niet alleen leuk, maar kan ertoe bijdragen dat het kind wil leren praten. Ook wanneer het kind al wel enigszins kan praten, maar moeilijk verstaanbaar is, zoals vaak het geval is bij kinderen met Downsyndroom, kan het gebruik van gebaren ervoor zorgen dat de omgeving begrijpt wat het kind bedoelt. Dat voorkomt frustratie én die omgeving kan hem of haar dan ook beter helpen de woorden duidelijker te leren uitspreken. Daarnaast sluit het gebruik van gebaren welhaast naadloos aan bij het vroegtijdig leren lezen volgens een globaalmethode (link naar pagina over leren lezen om te leren praten, zie hierboven)

Info over een workshop NmG1 kun je vinden op de site van Annelies Vriends: www.anneliesvriends.nl. Annelies is logopedist van beroep en ze werkt ruim 20 jaar met kinderen met het syndroom van Down en kinderen met ernstige spraak- en/of taalproblemen. Ze heeft zich dan ook gespecialiseerd in deze groep kinderen.

Voor algemene en webshop kun je terecht op de site van het gebarencentrum: www.gebarencentrum.nl

gerelateerde berichten:

Ondersteuning bij leven met een beperking Relaties en sexualiteit Sport Wonen